Zo maak je je bakfiets zomerklaar – How to Ca Go Episode 11

Een bakfiets is in de regel een echte werkkracht en wordt het hele jaar door gebruikt – niet alleen van de lente tot de herfst. Terwijl trekking- of toerfietsen vaak een seizoensgebonden bestaan leiden tussen fietspad en kelder, moeten banden, remmen, versnelling, ketting en tandwielen van een bakfiets elk weertype aankunnen. Vooral de natte en koude maanden met veel strooizout en steenslag eisen hun tol. En terwijl een gewone fiets na de winter vaak voor een opfrisbeurt naar de fietsenmaker gaat, ontbreekt dat moment bij de bakfiets. Maar juist die zou er baat bij hebben.

Daar komt nog bij dat je je dagelijkse fiets liever niet mist terwijl hij in een overvolle werkplaats op onderhoud wacht. Blijft dus de doe-het-zelf-optie. Maar kun je dat als leek?

Welke onderhoudswerkzaamheden kun je zelf doen?

Welke onderdelen van de bakfiets zijn extra gevoelig?

Bakfietsen zijn gebouwd voor een zwaar leven en hebben daarom meestal robuuste onderdelen. Uitzonderingen zijn de elektronica, handvatten en het zadel – die zijn vergelijkbaar met die van gewone fietsen. Leg je fiets dus nooit ondersteboven op deze onderdelen. Ook niet alle transportbakken (vooral houten) kunnen belasting op de randen goed verdragen. Voor werkzaamheden aan de onderzijde kun je de fiets voorzichtig op de linkerzijde leggen – het liefst op twee balkjes met een deken eronder, zodat het stuur niet belast wordt. Hang je fiets ook nooit aan het zadel op – zadels zijn alleen ontworpen voor druk van bovenaf.

1. Grondige reiniging en visuele controle

2. Ketting of riem onderhouden

Een ketting verzamelt in de winter veel vuil. Verwijder dat met een borstel of wattenstaafje – ook tussen de schakels en aan de zijkanten van de tandwielen. Bij een middenmotor is het verstandig om ook de slijtage van de ketting te controleren – een slijtagemeter kost minder dan 15 euro. Een gebroken ketting kan gevaarlijk zijn, zeker bij bakfietsen met veel belasting. Na het reinigen en drogen smeer je de kettingpennen met geschikt olie. De buitenkant van de ketting blijft droog.

Tip: Gebruik bij weinig onderhoud een “dry lube” met teflon of was – dat voorkomt dat vuil zich opnieuw hecht.

3. Banden controleren

4. Stuurinrichting en balhoofd controleren

Bakfietsen hebben vaak meer dan twee balhoofden. Door de sturing via stangen of kabels (zoals bij Ca Go) vraagt dit deel extra aandacht. Het werkt het best met z’n tweeën: zet de fiets op een standaard zodat het voorwiel vrij is. Terwijl de een het stuur beweegt, luistert de ander naar schurende of krakende geluiden – die wijzen op versleten of vuile lagers.

5. Spaken controleren op spanning en breuk

Ook al zijn de wielen van bakfietsen stevig, een spaak kan altijd breken. Knijp telkens twee naast elkaar liggende spaken voorzichtig naar elkaar toe. Zo voel je of er een gebroken spaak tussen zit of of sommige spaken te los of te strak staan. Voelen alle paren gelijk aan, dan is de spanning waarschijnlijk goed.

6. Remmen controleren

Je kunt de staat van de remblokken ook visueel controleren door in de serviceluchtopening van de remklauw te kijken. Je ziet daar vijf lagen materiaal: de middelste is de remschijf, de buitenste zijn de draagplaten. De twee lagen daartussen zijn de remblokken – die moeten minstens 0,5 mm dik zijn.

Tot slot controleer je de remhendels: de remkracht moet al voelbaar zijn voordat de hendel het stuur raakt. Kun je de hendel makkelijk tot aan het stuur trekken, dan moet het systeem ontlucht worden of moet de remvloeistof worden vervangen.

Belangrijk: Alleen experts mogen olie gebruiken bij remmen – olie mag nooit op de schijf of de blokken terechtkomen!

Tip: De Magura IBS-remmen als upgrade op de Ca Go FS slijten langzamer en gelijkmatiger, wat onderhoud vermindert.

7. Verlichting controleren

Dankzij moderne LED-techniek zijn kapotte lampjes zeldzaam. Problemen ontstaan meestal door gebroken kabels of losse/natte stekkers. Omdat voor- en achterlicht bij e-bikes vaak op de hoofdaccu zijn aangesloten, moet je die vóór elke controle verwijderen!

Zijn de stekkers goed aangesloten en werkt de verlichting nog steeds niet? Dan kun je proberen met contactspray (verkrijgbaar bij bouwmarkt of autowinkel) eventueel binnengedrongen vocht te verdrijven. Werkt dat niet, dan is een bezoek aan een specialist nodig – vooral bij de complexe elektronica van e-bakfietsen.

8. Accu en accuhouder

De accu van je e-bike kun je zelf niet onderhouden – je kunt hooguit de resterende capaciteit laten meten. In het menu van moderne aandrijfsystemen kun je het aantal laadcycli bekijken. Bij 800 tot 1.000 cycli is de capaciteit meestal merkbaar verminderd.

9. Zitjes en gordels controleren

Hoe vaak moet je onderhoud uitvoeren?

Zoals eerder gezegd is een bakfiets meestal een jaarrond vervoermiddel. Let dus altijd op of je iets ongewoons voelt of hoort. De lente is een goed moment voor een grondige check – ook als je in de winter gewoon doorfietst. Een tweede controle in de herfst verhoogt je veiligheid aanzienlijk.

Uiterlijk om de twee jaar moet zelfs een gelegenheidsfietser zijn bakfiets professioneel laten nakijken.

Het lijkt misschien alsof een voorjaarscheck alleen bestaat uit schoonmaken en kijken/luisteren – maar juist dat bewuste inspecteren en het inschakelen van een monteur als het nodig is, is de beste manier om pech te voorkomen, ongelukken te vermijden en op lange termijn kosten te besparen.

De complexe techniek en het relatief hoge gewicht van een bakfiets maken zelf sleutelen lastig. En de verantwoordelijkheid die je draagt – voor jezelf, je passagiers en andere weggebruikers – is met een snelle, beladen fiets nog groter.