De EuroVelo 5-route – met de fiets over de Via Romea Francigena van Engeland naar Italië

Fietsen en pelgrimeren worden steeds populairder. De klassieke pelgrimsroutes bieden een uitweg uit ons drukke leven. Wil je beide combineren en van de zon tegemoet fietsen? Dan moet je zeker de EuroVelo 5-route bekijken. Deze fietsroute volgt de Europese sectie van de Via Appia, de pelgrimsroute waarop al meer dan 1.000 jaar mensen van Engeland naar Jeruzalem trekken. Je passeert hierbij zeven landen, 20 kathedralen en 21 UNESCO-werelderfgoedlocaties. Over de ruim 3.000 kilometer tussen Canterbury en Brindisi fiets je door bruisende steden, gevarieerde landschappen en uitdagende bergpassen. Zoek je avontuur dat dat alles en meer biedt? Zet EuroVelo 5 dan zeker op je to-do lijst.

Heel Europa op de fiets – het EuroVelo-netwerk

In de jaren 1990, na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie en de oprichting van de EU, werden veel plaatsen in Europa ineens voor iedereen toegankelijk. Om het continent met de fiets te verkennen, bouwde de Europese Fietsersfederatie (EFC) een Europees netwerk van langeafstandsfietsroutes. Waar mogelijk werden bestaande paden uitgebreid en verbonden. Tot 2025 zijn er 17 EuroVelo-routes, grotendeels voltooid met kleine ontbrekende stukken, en twee volgen in de planning. Elke route is gemarkeerd met een blauw "E". Afhankelijk van je dagelijkse afstand kun je het netwerk sportief met racefiets of ontspannen met je kinderen in de Ca Go FS Life fietsen.

Het verloop van de EuroVelo 5 – Via Romea Francigena

Een volledige beschrijving van de Via Romea Francigena zou een boek vullen, dit artikel geeft een globaal overzicht. Wij presenteren de hoogtepunten en belangrijkste steden die je passeert:

De EuroVelo 5 als etappetocht

De EuroVelo-route is in elf etappes verdeeld, die verschillen in lengte en moeilijkheidsgraad. Je kunt de etappes geheel, gedeeltelijk, aaneengesloten of afzonderlijk fietsen, afhankelijk van je tijd en conditie.

Etappe 1 – van Groot-Brittannië naar het hart van Europa

Je tour begint in Canterbury. Hier kun je de indrukwekkende kathedraal bezoeken en een wandeling maken door de middeleeuwse Mercery Lane. Je fietst circa 360 kilometer door het Kentse platteland, door het natuurgebied Samphire Hoe, tot aan de havenstad Dover, het eerste etappe-eindpunt. Hier moet je wachten op de veerboot naar Frankrijk en kun je Dover Castle en de beroemde krijtrotsen zien.

Aan de overkant kom je aan in Calais. Je reist zuidoostwaarts door het gebied rond de Côte d’Opale, langs Saint Omer en omhoog naar Lens, om vervolgens naar Lille te gaan, de hoofdstad van Vlaanderen. Het historische centrum met de Basilique-Cathédrale Notre-Dame-de-la-Treille, het Art Deco-stadhuis en het indrukwekkende Grand-Place maken Lille tot een cultureel hoogtepunt. Kort daarna bereik je Roubaix en de Belgische grens.

In België fiets je door de groene landschappen van Wallonië, langs kanalen, kleine sluizen en gezellige stadjes zoals Ronse-Renaix en Lessines. Bij Geraardsbergen betreed je Vlaanderen, fiets je oostwaarts tot Halle, en dan noordwaarts richting Brussel via de LF6-fietsroute. Brussel is een perfecte stop met het indrukwekkende Grand-Place, het Atomium en de overdekte winkelgalerij Les Galeries Royales Saint-Hubert. Na een goede Belgisch biertje vervolg je je route zuidwaarts.

Etappe 2 – naar de Elzas

De volgende 540 kilometer leiden je door het afwisselende cultuurlandschap van België, naar Namur, de hoofdstad van Wallonië. Hier draait alles om cultuur: het Koninklijk Theater, straatkunst en historische cafés maken de stad levendig. Via Dinant en Bastogne fiets je richting Luxemburg, dat met een historische binnenstad, de Bock-kazematten en het pittoreske Grund-viertel fascineert.

Je korte route door Duitsland gaat via Merzig en Saarlouis naar Völklingen, beroemd om de UNESCO-beschermde ijzergieterij Völklinger Hütte. Een aanrader! Via Saarbrücken, met zijn levendige kroeg- en clubsfeer, en historische plekken als het Saarbrücker Schloss en de Ludwigskirche, rijd je verder.

Daarna gaat het weer Frankrijk in, naar de Elzas. De route leidt via Sarreguemines en Sarrebourg naar Straatsburg, bekend als de fietshoofdstad van Frankrijk. De gotische kathedraal Notre-Dame en de wijk Petit France zijn echte hoogtepunten.

Etappe 3 – goede wijn en oude auto’s

Zuidelijk van Straatsburg leidt de route langs de Elzasser wijnroute, een heuvelachtig en prachtig deel van de route. Wijnliefhebbers moeten stoppen in Colmar, de wijnhoofdstad. Bezoek hier de beste wijnhuizen en bewonder de architectuur van zes eeuwen. Even verderop ligt Mulhouse, beroemd vanwege het Musée national de l'automobile, met de grootste autocollectie ter wereld.

Bij Saint Louis steek je de grens over naar Zwitserland en fiets je richting Basel, waar deze etappe eindigt na 185 kilometer. Basel is een stad met een indrukwekkende kathedraal en een centrum vol winkels en restaurants.

Etappe 4 – over de Alpen

Deze 280 kilometer lange maar zwaarste etappe voert je over de Alpen richting Italië. Vertrek in Basel, door het Mittelland via Aarau, langs Sursee, Emmen naar Luzern, de culturele parel aan hetVierwoudstrekenmeer. Na een omweg langs Horw, Beckenried en Altdorf, begint het echte werk bij Andermatt: een klim van 1.000 hoogtemeters over 35 kilometer naar de Gotthardpas, je grootsteuitdaging.

Na de top op 2.107 meter ga je 900 meter naar beneden naar Airolo. De afdaling, met scherpe bochten, test je IBS-Magura-remmen. De afdalende route gaat verder naar Bellinzona, waar je de oude vesting kan bezichtigen en geniet van een glas wijn.

Etappe 5 – Benvenuti in Italia

Je eerste Italiaanse etappe begint met de Monte Ceneri-pas, een minder steile klim van 1,5 km. Dan volgt Lugano, een romantische stad aan het meer. Via Medrisio bereik je Chiasso en daarmee het einde van Zwitserland, begin van Italië.

Hier gaat het naar Como aan het Comomeer, waar je meteen kunt genieten van de Italiaanse sfeer en keuken. Daarna gaat het zuidwaarts naar Milaan, je etappe-eindpunt, na 130 kilometer voornamelijk bergafwaarts door Lombardije, met stops in Lomazzo en de buitenwijken van Milaan.

Etappe 6 – door het Lombardische koninkrijk

Na de Alpenoversteek fiets je circa 170 kilometer door de Po-vlakte naar Pavia, de hoofdstad van het Lombardische koninkrijk, een belangrijke halte voor pelgrims. Hier kun je de rijke sfeer voelen in kerken en kloosters of op de Piazza della Vittoria een cappuccino drinken. Daarna via Piacenza, een pelgrimsstad met Lombardisch-Romaanse architectuur, naar Fidenza.

Eventueel een omweg naar Parma is mogelijk.

Etappe 7 – Toscane en de Middellandse Zee

Vanaf Fidenza rijd je zuidwaarts over de Apennijnen, met de Cisa-pas als laatste, relatief makkelijke beklimming. Deze leidt naar Toscane, met prachtige uitzichten en de stad Pontremoli, een historisch pelgrimsstadje.

Maak hier een wandeling door het Centro Storico en verken de spectaculaire kloof Stretti di Giaredo. Dan rijd je zuidwaarts langs de Middellandse Zee via Sarzana naar Pietrasanta, bekend als het kleine Athene van Italië vanwege zijn hellenistische invloeden.

De etappe eindigt na 240 kilometer in Pietrasanta, ideaal om even bij te komen.

Etappe 8 – op naar Latium

De populaire 320 kilometer lange etappe leidt door Toscane en Latium met veel cultuur en natuur. Begin in Lucca, een architectonisch juweel, met een vier kilometer lange stadsmuur, de kathedraal San Martino en de tuinen van Palazzo Pfanner.

De route voert verder tussen het Middellandse Zeegebied en de Apuanen naar San Gimignano en Siena, een stad met rijke middeleeuwse geschiedenis en UNESCO-status. Daarna passeer je Monteroni d’Arbia, San Quiricio d’Orcia en Montefiascone bij het Bolsena-meer.

De etappe eindigt in Viterbo, de pauselijke stad met vele historische plekken zoals het San Pellegrino-kwartier, de kathedraal San Lorenzo en ondergrondse toeristische routes.

Etappe 9 – het Romeinse land

De negende etappe staat in het teken van de hoofdstad Rome. Vanuit Viterbo gaat het zuidwaarts langs het opvallende landschap van Lazio. De kleine weggetjes worden omzoomd door olijfbomen, moestuinen en wijngaarden. Kleine historische plaatsjes zoals Vetralla, Campagno di Roma en Formello maken het plaatje van deze schilderachtige omgeving compleet. Hoe verder je naar het zuiden komt, hoe stedelijker het landschap wordt en uiteindelijk bereik je Rome via het langste fietspad van de stad, dat direct langs de Tiber loopt. De Italiaanse hoofdstad is op zich al een reis waard. De talrijke oude gebouwen, van het Colosseum tot het Pantheon, de culturele bezienswaardigheden uit de oudheid en het centrum van de katholieke kerk in Vaticaanstad maken Rome tot een onvergetelijke ervaring, waarvoor je zeker meerdere dagen moet uittrekken. Houd er wel rekening mee dat de stad met zijn vaak smalle en drukke straten niet bepaald uitnodigt tot ontspannen fietsen.

Achter Rome blijft het landschap heuvelachtig en wordt het klimaat warmer. Kleine plaatsjes vol geschiedenis en met klinkende namen als San Cesareo of Palestrina liggen langs de fietsroute en nodigen uit tot ontspanning en verkenning. In Fiuggi, het historische kuuroord, moet je de tijd nemen om door de steegjes te slenteren, het historische Borgo Medievale di Fiuggi te verkennen en misschien een ontspannende pauze in te lassen in een van de thermale baden.

We gaan verder in oostelijke richting door het natuurpark van Lago di Canterno, langs de romantische stadjes Ferentino en Ceccano. De etappe eindigt na 230 kilometer in Cassino, aan de oevers van de rivier Rapido en de uitlopers van het massief van Monte Cairo. Op de top, direct bij de stad, ligt de benedictijnenabdij van Montecassino, die je ondanks de steile klim zeker niet mag missen. Neem hier even pauze, geniet van de lokale keuken en doe nieuwe energie op voor de voorlaatste etappe van de EuroVelo 5-langeafstandsfietsroute.

Etappe 10 – de zuidelijke Apennijnen

De volgende 120 kilometer voeren langs de bergen van de zuidelijke Apennijnen – de Appennino meridionale – door een relatief ruig en meditatief landschap, een goede gelegenheid om de reis tot nu toe nog eens de revue te laten passeren. Vanaf Cassino voert de route door glooiende valleien en over kronkelige wegen. Maak een tussenstop in Venafro, wandel door de middeleeuwse straatjes, bezoek het Castello Pandone Venafro en proef de talrijke lokale gastronomische specialiteiten, voordat je weer op weg gaat naar je laatste stop voor de finale van de Via Romea Francigena. In Benevento wachten je antieke hoogtepunten, zoals de triomfboog Arco di Traiano en het Teatro Romano Amphitheater – een goede plek om even te pauzeren en je voor te bereiden op de reis naar Brindisi.
 

Etappe 11 – de oude Via Appia

Nu ben je nog 370 kilometer verwijderd van het einde van je reis. Je rijdt door de regio's Apulië en Basilicata over het oudste deel van de Via Appia, de oude Romeinse weg die ooit Rome met de haven van Jeruzalem verbond. De Regina Viarum (koninginnenweg), zoals de weg ook wel wordt genoemd, was en is een belangrijke pelgrimsroute. Je passeert vele getuigen van de bewogen geschiedenis, bijvoorbeeld de overblijfselen van de Romeinse stad Venusia uit de 1e eeuw na Christus, vlakbij het huidige Venosa. Ook op deze landschappelijk zeer mooie route ligt Matera, een stad die op de UNESCO-werelderfgoedlijst staat. Matera is de stad van de stenen en rotskerken, een van de oudste continu bewoonde steden ter wereld. Naast de antieke en middeleeuwse gebouwen vind je hier grotschilderingen uit het paleolithicum (oudste steentijd, 2,5 miljoen tot 10.000 v.Chr.).

Als je in Taranto de Middellandse Zeekust bereikt aan de binnenkant van de laars van Italië, ben je er bijna. Adem hier in de historische haven de zeelucht in en doe nieuwe energie op voor de laatste kilometers. Je hebt de toeristenmassa's nu achter je gelaten, zelfs in het hoogseizoen heb je de stad en de volgende route vaak voor jezelf.

Je doorkruist nu de hak van de Italiaanse laars in noordoostelijke richting. Je kunt je verheugen op een oud land, vol getuigenissen van de lange reizen die vóór die van jou hebben plaatsgevonden. Na ruim 70 kilometer komt je eindbestemming in zicht: de havenstad Brindisi aan de Adriatische Zee. Hier, waar vroeger talloze pelgrims op hun schip naar het beloofde land wachtten, eindigt de EuoVelo 5-route.

Je hebt hier meer dan 3.200 kilometer afgelegd en talloze steden en afwisselende landschappen gezien. Je hebt bergpassen overwonnen en bent in de voetsporen van pelgrims getreden. Je hebt het verdiend om in Brindisi aan de boulevard van de Adriatische Zee te gaan zitten en je ziel te laten bungelen, want je EuroVelo-avontuur is nu ten einde.